Fundusze na adaptację do zmian klimatu: Kto i na co może liczyć?

Dlaczego adaptacja do zmian klimatu jest ważna?

Zmiany klimatu to proces, którego skutki są coraz bardziej odczuwalne. Ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak nawałnice, susze czy powodzie, prowadzą do licznych strat ekonomicznych, społecznych i środowiskowych. Bez odpowiednich działań adaptacyjnych ryzykujemy dalsze pogłębianie się negatywnych konsekwencji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu mieszkańców i funkcjonowaniu infrastruktury.

Adaptacja do zmian klimatu oznacza dostosowanie istniejących systemów do nowych warunków, które są wynikiem zmieniającego się klimatu. Fundusze na adaptację do zmian klimatu pozwalają nie tylko zmniejszyć ryzyko zniszczeń, ale także poprawić jakość życia mieszkańców. Dzięki temu miasta mogą skuteczniej zarządzać gospodarką wodną, zmniejszać skutki powodzi czy ograniczać występowanie wysp ciepła.

Ważność adaptacji wynika także z polityk międzynarodowych i krajowych. Programy takie jak „Budując Europę odporną na zmianę klimatu” czy Polityka Ekologiczna Państwa 2030 wskazują na konieczność wdrażania systemowych rozwiązań, które zwiększą odporność zarówno w miastach, jak i na terenach wiejskich. Bez tego postęp technologiczny i gospodarczy może zostać zahamowany, a my stracimy szansę na przystosowanie się do nowych wyzwań klimatycznych.

Dla kogo dostępne są środki?

Fundusze na adaptację do zmian klimatu są dostępne dla szerokiego grona beneficjentów. Programy finansowania, takie jak te prowadzone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), otwierają drzwi do wsparcia zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego, jak i dla podmiotów prywatnych.

Uprawnieni beneficjenci obejmują:

• Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, które realizują zadania związane z adaptacją do zmian klimatu.
• Podmioty świadczące usługi publiczne, w tym spółki komunalne, które wdrażają rozwiązania z zakresu gospodarki wodnej czy retencji.
• Państwowe jednostki budżetowe oraz spółdzielnie mieszkaniowe, które realizują inwestycje poprawiające odporność budynków i osiedli na zmiany klimatu.
• Służby ratownicze, takie jak straż pożarna, wyposażane w sprzęt niezbędny do usuwania skutków zagrożeń naturalnych.

Ważnym wymogiem jest zgodność realizowanych projektów z lokalnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi, takimi jak plany adaptacyjne dla miast czy strategie ochrony środowiska. Aby uzyskać wsparcie, konieczne jest również spełnienie kryteriów formalnych, takich jak poprawne złożenie wniosku w określonym terminie.

Dostępność środków jest kluczowa nie tylko dla dużych projektów, ale także dla lokalnych inicjatyw. Dofinansowanie obejmuje m.in. budowę infrastruktury retencyjnej, modernizację kanalizacji deszczowej czy rozwój zielonych przestrzeni. To szansa na wprowadzenie zmian, które przyczynią się do lepszego zarządzania ryzykiem klimatycznym i poprawy jakości życia w regionach dotkniętych skutkami zmian klimatu.

Rodzaje działań objętych wsparciem

Fundusze na adaptację do zmian klimatu obejmują szeroką gamę działań, które mają na celu zwiększenie odporności infrastruktury, społeczności oraz systemów gospodarczych na skutki zmian klimatycznych. W ramach dostępnych programów finansowania wyróżnia się różnorodne projekty, od technicznych po edukacyjne i strategiczne.

Wśród działań objętych wsparciem szczególnie istotne są:

1. Inwestycje w infrastrukturę przeciwdziałającą skutkom powodzi i suszy – Budowa zbiorników retencyjnych, modernizacja wałów przeciwpowodziowych czy odtwarzanie naturalnych mokradeł. Te działania pozwalają na skuteczne zarządzanie wodami opadowymi i zmniejszenie ryzyka katastrof naturalnych.
2. Modernizacja gospodarki wodnej – Projekty dotyczące budowy lub ulepszenia ujęć wody, stacji uzdatniania oraz sieci wodociągowych, które zwiększają bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę, zwłaszcza na terenach wiejskich.
3. Zakup specjalistycznego sprzętu ratowniczego – Wyposażenie służb w nowoczesne narzędzia do szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych, takich jak powodzie czy nawałnice.
4. Zielono-niebieska infrastruktura – Inicjatywy wspierające rozwój terenów zielonych, przywracanie naturalnych cieków wodnych czy tworzenie systemów zarządzania wodami opadowymi w miastach.

Działania te są realizowane w ramach różnorodnych form wsparcia, takich jak dotacje, pożyczki czy bezzwrotne przekazanie środków. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie kompleksowych zmian zarówno w dużych aglomeracjach, jak i w mniejszych miejscowościach. Warto podkreślić, że wsparcie dotyczy nie tylko przedsięwzięć technicznych, ale również planistycznych, takich jak opracowanie lokalnych strategii adaptacyjnych.

Zielono-niebieska infrastruktura i gospodarka wodna

Rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury to jedno z kluczowych działań w ramach adaptacji do zmian klimatu. Te rozwiązania pozwalają łączyć ochronę środowiska z poprawą jakości życia mieszkańców. W praktyce oznacza to tworzenie systemów, które integrują obszary zieleni z elementami gospodarowania wodą.

W zielono-niebieskiej infrastrukturze szczególną rolę odgrywają:

• Tereny zieleni miejskiej, takie jak parki, skwery czy ogrody deszczowe, które poprawiają mikroklimat, obniżają temperatury w miastach i pochłaniają wodę opadową.
• Renaturyzacja cieków wodnych – Przywracanie naturalnych koryt rzek, rewitalizacja starorzeczy oraz odtwarzanie mokradeł zwiększa retencję wody i chroni przed skutkami powodzi.
• Systemy zarządzania wodami opadowymi, w tym budowa zbiorników retencyjnych, instalacje przepuszczalnych nawierzchni oraz rozwój rozwiązań infiltracyjnych.

Rozwój gospodarki wodnej to również inwestycje w infrastrukturę techniczną, takie jak modernizacja kanalizacji deszczowej, która zapobiega zalewaniu miast podczas intensywnych opadów. Nie bez znaczenia są działania edukacyjne, które promują odpowiedzialne korzystanie z zasobów wodnych i zrównoważone podejście do urbanizacji.

Dzięki wsparciu finansowemu na rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury możliwe jest osiągnięcie równowagi między ochroną środowiska a potrzebami mieszkańców. Co więcej, takie inwestycje przyczyniają się do ograniczenia skutków zmian klimatu, poprawiając jednocześnie estetykę i funkcjonalność miast oraz obszarów wiejskich. Wprowadzenie takich rozwiązań jest nie tylko koniecznością, ale także inwestycją w przyszłość kolejnych pokoleń.

Więcej informacji znajdziesz tutaj: Dofinansowanie na działania związane ze zmianami klimatu – kto skorzysta?.